Yerinde dönüşüm projelerinde tüm maliklerin katılımı ve onayı önemlidir. Ancak bazı durumlarda, malikler arasında anlaşma sağlanamaması veya bazı maliklere ulaşılamaması gibi sorunlar yaşanabilmektedir. Bu tür durumlar, projelerin ilerleyişi açısından çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Bu yazımızda, bu tür durumlarla karşılaşıldığında nasıl bir yol izleneceğini ve maliklerin haklarını inceleyeceğiz.
Yerinde dönüşüm projelerinde AFAD tarafından verilen hak sahipliği kapsamında sunulan desteklerden yararlanmak için, malikin bağımsız bölümünü kabul etmesi gerekmektedir. Eğer malik kendisine düşen bağımsız bölümü kabul etmezse, yapı maliyetine düşen hibe tutarı çıkarılarak geri kalan maliyet, TÜFE oranında güncellenir ve bu miktar 84 ay vade ile ödenmek üzere malike borç olarak yansıtılır.
Anlaşmaya varılamayan maliklerin hakları, diğer maliklere göre daha farklı işlem görebilir. Maliklerin bağımsız bölümlerini kabul etmemesi durumunda, yapım maliyetleri hesaplanarak onların payına düşen miktar hazine tarafından karşılanır ve bu tutar, malike daha sonra borç olarak kaydedilir. Böylece projenin ilerleyişi duraksamadan devam edebilir. Maliklerin borcu, belirlenen vadelerle geri ödenir.
Yerinde dönüşüm projelerinde bazı maliklere ulaşılamaması durumunda, bu maliklerin paylarına düşen bağımsız bölümler devlet tarafından yapılandırılır. Hak sahibi, bağımsız bölümünü teslim almadığı veya projeye katılmadığı takdirde, yapılacak işlemler noter aracılığıyla yürütülür ve malikin payına düşen bölüm için gerekli hukuki süreç başlatılır. Bu süreçte malikin payına düşen yapım maliyetleri devlet tarafından karşılanır ve malikin ilerleyen dönemde bu borcu ödemesi beklenir.
Maliklerin ulaşılabilir olmaması ya da sürece katılmaması durumunda da aynı süreç işler. Maliklerin bağımsız bölümleri yapılandırıldıktan sonra, paylarına düşen borç, TÜFE oranında güncellenmiş olarak 84 ay vade ile ödenmek üzere hesaplanır. Ulaşılamayan maliklere bu borç bildirilir ve ödeme süreci başlatılır.
Hak sahiplerinin bağımsız bölümlerini teslim almaması durumunda, belirlenen tarihlerde noter aracılığıyla teslim tebligatı yapılır. Bu tebligata rağmen bağımsız bölüm teslim alınmazsa, malikin hissesine düşen bölüm devlet tarafından tamamlanır ve mülk, hak sahibine daha sonra teslim edilmek üzere bekletilir. Yapılan tüm masraflar, malikin üzerine borç olarak yazılır ve bu borç 84 ay vade ile tahsil edilir.
Anlaşmaya varılamayan veya ulaşılamayan maliklerin paylarına düşen maliyetler, devlet tarafından karşılanarak projeler tamamlanır. Bu tür durumlarda malikler, TÜFE oranında güncellenen borçlarını 84 ay vade ile ödemek zorunda kalırlar. Devlet, projelerin devamını sağlamak adına gerekli tüm hukuki işlemleri yürütür ve maliklerin hakları korunarak sürecin ilerleyişi garanti altına alınır.