Yerinde dönüşüm projelerinde maliklerle yapılacak sözleşmeler, projelerin hukuki altyapısını oluşturur ve taraflar arasındaki hak ve yükümlülükleri belirler. Bu sözleşmelerin düzenlenmesinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Özellikle, yapılacak yapıların değerlemesinin SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) lisanslı değerleme kuruluşları tarafından yapılması zorunluluğu, sözleşmenin temel unsurlarından biridir. Bu yazımızda, sözleşme düzenlerken göz önünde bulundurulması gereken hususları ve SPK lisanslı değerleme zorunluluğunu ele alacağız.
Yerinde dönüşüm projelerinde taraflar arasında yapılacak sözleşmelerde, öncelikle mülk sahiplerinin haklarının korunması ve müteahhitlerin yükümlülüklerinin net bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Bu sözleşmelerde yer alması gereken bazı önemli hususlar şunlardır:
Yerinde dönüşüm projelerinde, maliklerin taşınmazlarının eski ve yeni değerleri, SPK lisanslı değerleme kuruluşları tarafından tespit edilmelidir. Bu kuruluşlar, bağımsız ve tarafsız bir şekilde mülklerin değerlemesini yaparak, taraflar arasındaki adil paylaşımı sağlarlar. Bu bağlamda, yapılacak her türlü değerleme işlemi, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından lisanslı kuruluşlarca gerçekleştirilmek zorundadır.
Değerleme sonucunda ortaya çıkan raporlar, maliklerin hak ettikleri bağımsız bölümlerin metrekarelerini ve paylaşım oranlarını belirlemek için kullanılır. Bu sayede, mülk sahiplerinin müteahhitlerle yaptığı sözleşmelerde herhangi bir hak kaybı yaşanmaması sağlanır. Değerleme kuruluşları tarafından hazırlanan raporlar, sözleşmelerdeki paylaşım ve inşaat süreci gibi unsurların adil bir şekilde belirlenmesini sağlar.
Eğer proje kapsamında sadece tek bir malik söz konusuysa, bu durumda değerleme işlemi yapılmasına gerek duyulmayabilir. Tek malik ile müteahhit arasında düzenlenen sözleşmeler, direkt olarak mülk sahibinin taleplerine göre şekillendirilebilir. Ancak birden fazla malik olduğunda, mutlaka SPK lisanslı değerleme kuruluşları devreye girerek, bağımsız bölüm paylarını adil bir şekilde belirlemelidir.
Yerinde dönüşüm projelerinde yapılacak sözleşmelerde, maliklerin haklarının korunması ve adil bir paylaşım yapılabilmesi için SPK lisanslı değerleme kuruluşlarıyla çalışmak zorunludur. Bu değerleme raporları, bağımsız bölümlerin metrekarelerini ve paylaşım oranlarını belirleyerek, mülk sahiplerinin mağdur olmamasını sağlar. Tek malik ile yapılan sözleşmelerde ise, değerleme zorunluluğu bulunmayabilir, ancak birden fazla malikin olduğu projelerde bu zorunluluk her zaman geçerlidir.